Co oznacza słowo hazard?
„Hazard” pierwotnie pochodzi z języka arabskiego. Tam „az-zahr” oznacza „grę w kości” lub „kostkę” używaną do tej gry. Określenie to powstało w czasach, gdy gra stawała się popularna w krajach arabskich – wiele setek lat temu.
Upowszechniło się do tego stopnia, że dziś funkcjonuje w bardzo wielu językach, choć w różnym znaczeniu. W języku polskim słowo „hazard” oznacza bowiem wszystkie gry losowe, nie tylko grę w kości.
Hazard – słowo o podwójnym znaczeniu
Zupełnie inaczej jest jednak w języku angielskim. Tam słowa „hazard” używa się wyłącznie dla określenia czegoś ryzykownego i niebezpiecznego, gry losowe określając wyrazem „gambling”. Także we francuskim „hasard” to przede wszystkim przypadek, traf, ryzyko.
Ponieważ oba te języki miały i mają wpływ na naszą kulturę, w języku polskim słowu „hazard” nadano podwójne znaczenie. Poza grami hazardowymi, takimi jak zakłady wzajemne, gra w pokera czy na automatach, oznacza on dziś także ryzykowne przedsięwzięcie, którego wynik jest trudny do przewidzenia – jak podaje Słownik Języka Polskiego PWN.
W ogóle bardzo często używa się tego wyrazu w znaczeniu przenośnym, oznaczając nim wszelkie ryzykowne posunięcia. Branża ubezpieczeniowa mówi nawet o różnych rodzajach hazardu (jeśli chodzi o ryzyko ubezpieczeniowe) – jest np. hazard fizyczny, ale i hazard moralny.
Jak widać, panuje tu spore zamieszanie. Zapewne dlatego – jak wynika z badań przeprowadzanych w Polsce m.in. przez CBOS – polscy uczestnicy gier losowych nie lubią słowa „hazardzista”, bo kojarzy im się nie tylko z graniem, ale również z niebezpiecznym, irracjonalnym działaniem, oraz z uzależnieniem.
Hazardzista to przede wszystkim zwykły gracz
Skorzystajmy z okazji i uporządkujmy nieco tę językową sytuację. Hazard w swym podstawowym znaczeniu (zapisanym np. w ustawie hazardowej) to po prostu wszystkie gry losowe, których wynik zależy jedynie od przypadku, nie można go wcześniej obliczyć, a efektem gry może być wygrana pieniężna lub materialna. Do hazardu zalicza się także zakłady wzajemne, obstawiane u bukmachera, bo choć nie są one grą w ścisłym znaczeniu tego słowa, wynik zakładów jest niezależny od obstawiającego, a poprawne typowanie może zapewnić wygraną w postaci określonej sumy pieniędzy. Inne gry hazardowe to:
- konkursy i loterie Totalizatora Sportowego
- zdrapki
- konkursy sms-owe
- gry karciane (zobacz ekskluzywne karcianki w ramach BETGAMES)
- loterie
- gra bingo
- gra w kości
- gry cylindryczne (na automatach)
- gry liczbowe (np. keno)
W tym też znaczeniu człowiek uczestniczący w tego typu grach nazywany jest hazardzistą – i wyraz ten nie zawiera żadnej oceny takiego zachowania. Bycie hazardzistą nie jest to więc ani dobre, ani złe.
Na to oczywiście nakłada się drugie znaczenie słownikowe, czyli hazard jako ryzykowne przedsięwzięcie, którego wynik jest nieznany lub trudny do ustalenia. I tu wyrazu można używać w wielu przestrzeniach życia, także bez związku z jakimikolwiek grami. Ktoś może być np. hazardzistą prywatnie lub zawodowo, czyli inaczej mówiąc – ryzykantem. Ba, w badaniach CBOS-u niektórzy z graczy stwierdzali po prostu, że hazardem jest… samo życie.
Na dodatek, jeśli wrócimy do gier losowych, okaże się, że słowo hazardzista najczęściej kojarzy się z kimś, kto gra dużo i długo, zadłuża się, obstawia bardzo wysokie stawki i praktycznie żyje hazardem. Tymczasem to obraz osoby uzależnionej, nałogowca, inaczej nazywanego hazardzistą patologicznym – który ze zwykłym graczem nie ma nic wspólnego.
Pochodzące z arabskiego słowo „hazard” ma dziś w języku polskim podwójne znaczenie. To podstawowe dotyczy gier losowych na pieniądze. Drugie, używane najczęściej w znaczeniu przenośnym, odnosi się do podejmowania dużego, często niepotrzebnego ryzyka – i nie ma związku z grami losowymi. Łączenie obu tych znaczeń sprawia często, że gracze czy typerzy nie lubią być nazywani hazardzistami.
